پرسش و پاسخ: دیابت و روزه داری در ماه رمضان

19 آوریل 2021- خانواده ما ماه رمضان را روزه می گیرند، اما پدر من اخیراً به دیابت مبتلا شده است. او بسیار روحانی است و دوست دارد حتی در تعطیلات نیز روزه بگیرد، اما من فکر نمی کنم این کار عاقلانه باشد. آیا می توانید با ما در میان بگذارید که آیا او می تواند با خیال راحت روزه بگیرد یا به دلیل شرایطی که دارد باید از این عمل صرفنظر کند؟

پاسخ: هنگامی که به دیابت مبتلا هستید، رژیم غذایی بخشی اساسی از برنامه درمانی شما است. بیماران دیابتی باید بیشتر مراقب غذاهایی که می خورند و جزئیات آن مانند کالری، کربوهیدرات کل، فیبر، چربی، نمک و شکر باشند. همه اینها می توانند پتانسیل تأثیرگذاری بر سطح قند خون آنها را داشته باشند.

ابتلای به دیابت، مانعی برای انجام فرایض دینی از جمله روزه داری نیست و برخی از افراد ترجیح می دهند از طلوع فجر تا غروب خورشید در ماه مبارک رمضان روزه بگیرند، اما مانند هر فرد مبتلا به دیابت، پدر شما نیز نباید بدون برنامه ریزی قبلی اقدام به روزه داری کند. من به شما و پدرتان توصیه می کنم که در مورد مشخصات سلامتی و جزئیات مربوط به بیماری وی با پزشک او صحبت کنید.

خطراتی برای عوارض احتمالی ناشی از روزه داری مانند قند خون پایین یا بالا رفتن قند خون و کم آبی بدن وجود دارد. به طور معمول، یک فرد مبتلا به دیابت نوع 2 که قند خون او به خوبی کنترل شده باشد و دیابت خود را با داروها و سبک زندگی کنترل می کند، ممکن است در ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، اما قبل از روزه داری باید داروهای خود را تحت نظر تیم مراقبتیش تنظیم کند.

با این حال، افرادی هستند که اگر در ماه رمضان روزه بگیرند، ممکن است خود را در معرض خطر عوارض زیادی قرار دهند. این افراد کسانی هستند که دارای یک یا چند مورد زیر هستند:

•         دیابت نوع 1

•         دیابت نوع 2 با کنترل ضعیف قند خون یا مصرف انواع خاصی از انسولین

•         سابقه اخیر افت شدید قند خون یا بالا رفتن قند خون و بروز کتواسیدوز دیابتی

•         سابقه افت مکرر قند خون یا عدم آگاهی از افت قند خون

•         شرایطی مانند بیماری شدید کلیوی یا عوارض رگهای خونی

•         زنان مبتلا به دیابت که باردار هستند

اگر پدر شما در معرض خطر زیادی برای عوارض باشد، ممکن است پزشک به او پیشنهاد کند که از روزه گرفتن صرفنظر کند. اگر تصمیم پدر شما با وجود مسائل ذکر شده، روزه داری باشد، به احتمال زیاد پزشک و تیم مراقبت از دیابت او به شما و پدرتان آموزش مدیریت دیابت و تنظیم داروها یا دوزهای انسولین هنگام روزه داری را می دهند.

مهمترین نکته ای که باید به یاد داشته باشید، این است که اگر پدر شما قصد روزه داری در ماه رمضان را دارد، باید قند خون خود را از نزدیک به مقدار هدف کنترل کند و اعضای خانواده باید مراقب علائم پایین آمدن قند خون او باشند، این علائم عبارتند از:

•         ضربان قلب نامنظم یا سریع

•         خستگی

•         پوست رنگ پریده

•         لرزش

•         اضطراب

•         تعریق

•         گرسنگی

•         تحریک پذیری

•         سوزن سوزن شدن یا بی حس شدن لب ها، زبان یا گونه

با بدتر شدن قند خون، علائم و نشانه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

•         گیجی، رفتار غیر عادی یا هر دو، مانند عدم توانایی در انجام کارهای معمول

•         اختلالات بینایی، مانند تاری دید

•         تشنج

•         از دست دادن هوشیاری

قند خون پایین که هیپوگلیسمی نیز نامیده می شود، نیاز به درمان فوری دارد. برای بسیاری از افراد، اگر قند خون ناشتا 70 میلی گرم در دسی لیتر، یا 3.9 میلی مول در لیتر یا پایین تر باشد، باید به عنوان یک هشدار برای افت قند خون در نظر گرفته شود. ممکن است مقدار قند خون پایین برای پدر شما متفاوت باشد، بنابراین مهم است که با پزشک وی مشورت کنید تا بدانید میزان قند خون پایین برای او چه عددی باید در نظر گرفته شود.

به همین ترتیب، قند خون بالا چیزی است که باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، پدر شما باید از توصیه ها و پیشنهادات مراقبین بهداشتی خود در مورد غذا، نوشیدنی و ورزشهای خاص پیروی کند. وی باید آمادگی لازم را برای تنظیم دوزهای دارویی خود داشته باشد و مهمتر از همه، در صورت بروز مسئله، آماده ی قطع روزه داری خود باشد.

روزه گرفتن در ماه رمضان تا زمانی که شما و پدرتان برای درک خطرات وقت بگذارید، و بهترین راه را برای کمک به او در مدیریت مراقبت از خود انجام دهید و به دقت توصیه های تیم مراقبتی را دنبال کنید، می تواند منعی نداشته باشد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-04-qa-diabetes-fasting-ramadan.html